Koşuya Hazır Mısın?
Koşu, son yıllarda ülkemizde popülerliğini hızlıca arttıran fiziksel aktivitelerden biri haline gelmiştir. Koşunun her yerde yapılabilir olması ve herhangi özel bir ekipman gerektirmemesi popülerite kazanmasında etkili olmuştur. Aynı zamanda Egzersiz yapmanın ve kalori yakmanın iyi bir yoludur. Ancak insanların yaptığı yaygın bir hata, forma girmek için koşmaya çalışmalarıdır. Fit olmak için çalışırken yapacağınız yanlışlar sizde yönetmesi zor olan diz ağrılarına neden olabilir. Bu nedenle sloganımız; Fit olmak için koşmak değil, koşmak için fit olmalısın!
Herhangi bir diz ameliyatı sonrasında koşuya geri dönebilmek için bazen uzun süreler boyunca rehabilitasyon gerekebilir. Bu süreçte dizin hazır olması için birçok protokol uygulanır ve bu protokoldeki aşamalar başarıyla geçildikçe diz koşuya hazır hale gelir. Koşmaya geri dönüldüğünde ise, esas mesele yükü ve stresi vücudunuza tekrar kademeli olarak doğru bir şekilde uygulamaktır. Bunu yaparken de kişinin durumuna özel programlarla ilerlemek işin anahtar kısmıdır. Yükü ve stresi kademeli bir şekilde uygulayarak, ne kadar koşunun üstesinden gelebileceğinizi objektif olarak belirlemeye çalışırız. Aynı zamanda vücudumuza ve beynimize, hedeflerimize uyum sağlamaları için zaman vermiş oluruz. Sağlıklıyken de koşuya bu şekilde yaklaşmak bizi ileride oluşabilecek ağrı ve yaralanmalardan koruyacaktır.
Yeni bir aktiviteye başlamak heyecan vericidir. Birçok kişi, bir çift koşu ayakkabısı alıp koşmaya başlayabileceğini düşünüyor. Baktığımıza bu düşünce doğru olabilir. Ancak, hedefi yanlış belirlemek ve hazırlık yapmamak sizi uzun vadede başarısızlığa mahkum edebilir. Tam bu noktada yukarıda da söz etmiş olduğumuz hedefimizi hatırlayalım; “Fit olmak için koşmak değil, koşmak için fit olmalısın”. Uygun koşu antrenman programı, vücudun/beynin eğitimi ve sağlıklı koşu standartları bilinmeden yapılan koşular sizi koşudan uzaklaştıracak sorunlar ortaya çıkarabilir. Bu sorunlardan bazıları klinikte sıkça karşılaştığımız diz yaralanmalarıdır.
Koşu yapanlarda sıkça görülen yaralanmalar:
· Patellofemoral Ağrı Sendromu
· İliotibial Bant Sürtünme Sendromu
· Plantar Fasiit/Topuk Dikeni
· Patellar Tendinopati
· Aşil Tendinopatisi
· Gastrokinemius Yaralanmaları
Vücudumuzun yeterli gücü oluşturduğundan emin olduğunuzda yani fit olduğunuzda koşuya başlayabilirsiniz.
Koşuya önce az mesafelerde başlamak ve daha sonra gittikçe mesefayi arttırmak ilk zamanlar için vücudunuz açısından tavsiye edilmektedir. Hedeflerinize doğru ilerlerken unutmamamız gereken şeylerden biri de her gün yeni bir gündür kuralı. Bu kuralda bilmeniz gereken bazı günlerde vücudunuzun bir önceki antrenmana göre performans olarak daha kötü olabilmesidir. Bu durum yetersiz uyku, sıvı eksikliği, stres, fiziksel aktivite düzeyi, beynin hazır hissetmemesi gibi birçok nedenden kaynaklanabildiği gibi nedensiz de ortaya çıkabilir.
Fizyoterapist Uğur DURMAZ